Litteratur og potetskrellpai

Mary Ann Shaffer

Guernsey forening for litteratur og potetskrellpai

Schibsted 2008

Somme bøker bit seg fast og slepper aldri taket. Nett no les eg Mary Ann Shaffer si bok Guernsey forening for litteratur og potetskrellpai, for tredje gong. Grunnen til at eg les boka no, er at eg nett har sett filmen og fekk lyst til å lese boka endå ein gong. Dessutan fekk eg eit spørsmål på facebook, frå ei veninne som skulle lese boka om att og lurte på om eg hadde sett filmen. Trur faktisk det var eg som tipsa henne om boka, i si tid. Correct me if I am wrong, Ingunn.

Filmen var faktisk svært god. Nydeleg fotografering, vakker natur og personar til å verte glad i.

Mary Ann Shaffer (1934-2008), rakk å fullføre boka før ho døydde av kreft i februar 2008. Dette vart hennar første og siste bok. Og for ei bok. Ei perle i litteraturen.

Guernsey var okkupert av fienden, under 2. verdskrigen. Det vart etter kvart lite av alt. Ungane vart sende til England, til kjentfolk eller framande, i eit desperat forsøk på å halde dei trygge og for at dei skulle sleppe å svelte. Det vart slutt på såpe til klesvask, til husvask og til eige reinhald. Maten tok meir eller mindre slutt. Tyskarane kravde rekneskap for alle dyra, levande og daude. Ein gong vart okkupantane likevel lurte trill rundt. Når ein bonde miste eit dyr skulle tyskarane ha melding. Ein bonde tilkalla oppsynsmannen og bad han registrere ein gris som hadde sjølvdauda. Jau, det var greitt, grisen var daud, han. Men så tok naboen og gøymde sin eigen gris og «lånte» den daude grisen. Same oppsynsmann kom, og rapporterte at grisen var daud, utan å vite at det var same grisen han hadde registrert daud, tidlegare same dagen. Den levande grisen vart slakta og naboen baud inn til eit herremåltid. Då gjestane skulle heim att, om kvelden, vart dei oppdaga av tyskarane. Dei fekk spørsmål om kva dei gjorde ute etter portforbodet. Den mest snartenkte av dei fortalde at dei hadde vore på møte i litteraturgruppa. Dei fekk beskjed om å kome på kontoret, dagen etter, og registrere foreininga. Slik vart litteraturforeininga fødd. Ho levde gjennom heile krigstida og mange av dei fekk auga opp for kva litteratur og lesing kan bety for eit hærteke folk. Eit folk som vart fråtekne radioen og ikkje fekk tilgang på aviser.

Ps

Lurer du på kva potetskrellpai er og kvifor foreininga heiter slik?

Les boka